Μετά τη μάχη στο Ματζικέρτ το 1071, μεγάλες περιοχές της Μικράς Ασίας πέρασαν υπό οθωμανικό έλεγχο, οδηγώντας σε σημαντική απώλεια της ελληνικής γλώσσας και σε κίνδυνο αφανισμού της ιδιαίτερης ταυτότητας των γηγενών Ελλήνων Ορθοδόξων χριστιανών. Σε αυτό το πλαίσιο, το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναδείχθηκε ως κιβωτός σωτηρίας, υποδεικνύοντας ότι η θρησκεία μπορεί να έχει μεγαλύτερη βαρύτητα στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας από τη γλώσσα.
Ο βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος, μιλώντας ως διδάκτορας Κοινωνιολογίας και ερευνητής της ιστορίας του μικρασιατικού ελληνισμού, αναφέρθηκε σε αυτές τις θεμελιώδεις πτυχές κατά τη διάρκεια του Γ΄ Επιστημονικού Συνεδρίου Μνήμης Μικρασιατικού Ελληνισμού, που διοργανώθηκε από την Εκκλησία της Ελλάδος. Στην εισήγησή του, ανέλυσε το θέμα της προσπάθειας των Κεμαλικών να ιδρύσουν Τουρκορθόδοξη Εκκλησία και τον ρόλο του παπα-Ευθύμ.
Στην ομιλία του, ο δρ Χαρακόπουλος συνεχάρη τον μητροπολίτη Δημητριάδος, κ. Ιγνάτιο, την Εκκλησία της Ελλάδος και τον πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής, καθηγητή κ. Εμμανουήλ Βαρβούνη, για τη διοργάνωση των επιστημονικών συνεδρίων Μνήμης του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Επίσης, αφιέρωσε την εισήγηση στον ακαδημαϊκό Αλέξη Αλεξανδρή, που υπήρξε πρωτοπόρος στην έρευνα για τον παπα-Ευθύμ και τον ελληνισμό της Ανατολής.
Αναφερόμενος στους Κεμαλικούς, ο βουλευτής και συγγραφέας του βιβλίου «Ρωμιοί της Καππαδοκίας» εξήγησε ότι οι αρχές αυτές βοήθησαν τον τουρκόφωνο ιερέα παπα-Ευθύμ, προκειμένου να ιδρύσει την Τουρκορθόδοξη Εκκλησία στην Ανατολή, αρχικά στην Καισάρεια και κατόπιν στην Κωνσταντινούπολη. Οι φόβοι των Τουρκικών αρχών για τον διαμελισμό της Μικράς Ασίας επηρεάσαν το σχέδιο να παρουσιαστούν οι χριστιανοί της περιοχής ως Τούρκοι, προκειμένου να μην ενισχυθεί η ελληνικότητα τους.
Μετά την αποτυχία της μικρασιατικής εκστρατείας, ο παπα-Ευθύμ μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη, όπου επιχείρησε δύο φορές να καταλάβει το πατριαρχικό μέγαρο. Το 1923, συντελώντας στη σύγχυση και την αναρχία, εκδίωξε μητροπολίτες και διέταξε τις εκλογές για τον Πατριάρχη. Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεών του, ο παπα-Ευθύμ προέβη σε βιαιοπραγίες, με αποκορύφωμα την απερισκεψία του κατά την κατάληψη του Πατριαρχείου.
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος, στη συνέχεια, τόνισε ότι ο παπα-Ευθύμ πέθανε το 1968, αφήνοντας πίσω του μια αμφιλεγόμενη κληρονομιά. Η εκκλησία, που ίδρυσε, παραμένει υπό τον έλεγχο της οικογένειάς του και συνεχίζει να προκαλεί αντιδράσεις στην πολιτική σκηνή. Οι πρόσφατες δηλώσεις του εγγονού του παπα-Ευθύμ δείχνουν ότι η τουρκορθόδοξη εκκλησία διατηρεί κάποιο είδος αναγνωσιμότητας, παρά το γεγονός ότι πολλοί θεωρούν ότι η ύπαρξή της είναι απλώς τυπική.
Ο κ. Χαρακόπουλος έκλεισε την ομιλία του αναφερόμενος σε μια φράση του Κεμάλ σχετικά με τον παπα-Ευθύμ, δείχνοντας την πολιτική του σημασία στην ιστορία. Όπως τονίστηκε, οι επιπτώσεις της κληρονομιάς του συνεχίζουν να επηρεάζουν την ελληνική κοινότητα της Ανατολής έως σήμερα. Πηγή: tovima.gr
