«Ο ξαδελφός μου σκοτώθηκε μπροστά στα μάτια μου στο δάσος, δεν μπορούσε πλέον να εργαστεί… Ήταν 19 ετών όπως κι εγώ». Η μαρτυρία του Δαυίδ Μπρούδο (1924-2012) από τη Θεσσαλονίκη, ενός Έλληνα Εβραίου που εκτοπίστηκε σε ναζιστικό εργοτάξιο στην Καρυά Φθιώτιδας, αποτελεί μια από τις ελάχιστες αναφορές για την καταναγκαστική εργασία που υπέστησαν οι Έλληνες Εβραίοι κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Ο Δαυίδ, ο οποίος δραπέτευσε το 1943, αναδεικνύει τις φρικτές συνθήκες που επικρατούσαν στο εργοτάξιο, όπου οι Εβραίοι άνδρες από τη Θεσσαλονίκη υπηρέτησαν ως αναγκαστικοί εργάτες.
Η ελληνογερμανική έκθεση με τίτλο «Καρυά 1943. Καταναγκαστική Εργασία και Ολοκαύτωμα» που παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη και καλύπτει αυτό ακριβώς το κομμάτι της ιστορίας. Αφιερωμένη στο θέμα της καταναγκαστικής εργασίας των Ελλήνων Εβραίων, είναι η πρώτη έκθεση του είδους και θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Φεβρουαρίου 2025. Η έκθεση περιλαμβάνει εκθεσιακό υλικό καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές τάξεις και επισκέπτες.
Στην Καρυά, οι Γερμανοί μετέφεραν, το 1943, εκατοντάδες Εβραίους άνδρες για την κατασκευή παρακαμπτηρίου σιδηροδρομικής γραμμής. Σε απάνθρωπες συνθήκες, πολλοί πέθαναν ή δολοφονήθηκαν. Οι ελάχιστοι επιζήσαντες εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς, όπου η πλειονότητα δεν επέζησε. Το έργο αυτό της έκθεσης έχει μεγάλη σημασία, καθώς προβάλλει μια ξεχασμένη πτυχή του Ολοκαυτώματος και της ελληνικής ιστορίας.
Η ιστορία της ανακάλυψης αυτής της μαρτυρίας οφείλεται στον Αντρέα Ασσαέλ, που βρήκε το 2002 φωτογραφικό υλικό που σχετίζεται με το εργοτάξιο της Καρυάς. Μεγάλη πηγή πληροφοριών αποτελούν οι φωτογραφίες που κατέγραψαν στιγμές από την καθημερινότητα των Εβραίων εργατών εκεί. Ο Ασσαέλ, που κατάγεται από μια οικογένεια Εβραίων που υπέστησαν θυσίες κατά το Ολοκαύτωμα, αφηγείται την πορεία του στην ανακάλυψη του υλικού και τη σημασία του για την ιστορική μνήμη.
Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφικά ντοκουμέντα και βιογραφίες θυμάτων και επιζώντων της καταναγκαστικής εργασίας, προσφέροντας στους επισκέπτες τη δυνατότητα να κατανοήσουν την ιστορία που κρύβεται πίσω από τις εικόνες αυτές. Μέσω ψηφιακής τεχνολογίας, η έκθεση γίνεται διαδραστική, επιτρέποντας στους επισκέπτες να εξερευνήσουν την ιστορία του εργοταξίου και να γνωρίσουν τις φρικτές συνθήκες που επικρατούσαν.
Οι θεματικές αυτές δεν αφορούν μόνο την ιστορία της Καρυάς, αλλά και την ευρύτερη ανάγκη για καταπολέμηση του αντισημιτισμού και αναγνώρισης της ευθύνης του ελληνικού κράτους απέναντι σε πτυχές της ιστορίας του που συχνά παραθεωρούνται.
Μέσα από τη φωνή του Δαυίδ Μπρούδο αλλά και τις αναφορές άλλων επιζώντων, η έκθεση προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία για στοχασμό και αναγνώριση της βαριάς κληρονομιάς της περιόδου αυτής. Επίσης, ενθαρρύνει την επαφή των νεότερων γενεών με την ιστορία αυτή, αξιοποιώντας σύγχρονες μεθόδους προσέγγισης που αναδεικνύουν την κληρονομιά του Πολέμου και της Κατοχής στην Ελλάδα και τη Γερμανία.
Πηγή: tovima.gr
